toprak yoğurt kabı
Toprak yoğurt kabı nasıl kullanılır: Toprak yoğurt kabı, resimde göründüğü gibi; bilinen toprak güvecin bir benzeri kap. Toprak yoğurt kabı'nın özelliği; içine konacak yoğurdu saklamak ve saklarkende yoğurt suyunu dışarı salmaktır. Bilirsiniz, süt yoğurt yapmak için mayalandıktan sonra, tutmuş yoğurt çeşitli nedenlerden dolayı sulanır. Yoğurdun sulanmasına neden birçok etken var, konumuz bu olmadığından bu konuyu görmezden gelelim.
Toprak yoğurt kabı, içi sırlanmamış olduğundan; içine konan (başta yoğurt olmak üzere) sulu yiyeceklerin suyunu yavaşça dışarı salarak buharlaştırmaktadır. Yoğurt kabını yapan imalatçılar; sadece toprak yoğurt kabının iç yüzeyini sırlama yapmamışlar, birde toprak kabı çok ince gözenekli yapmışlar. Resimde görünen toprak yoğurt kabını elinize alıp baktığınızda, çanak yapısının çok ince gözenekli olduğunu farkedersiniz.
Bu toprak yoğurt kabını bir yakınım, üzerinde kapağı ile Nevşehir Avanos'tan getirdi. Ambalajı içinde bulunan kullanma talimatında kullanmazdan evvel, sadece ılık su ile yıkayın ve kaynamış sütü içine doğrudan koymayın yazıyordu. Bende öyle yaptım, sadece ılık su ile yıkadıktan sonra kullanmaya başladım. Yoğurt yapacağım sütü kaynattıktan sonra, on dakika dinlendirip toprak yoğurt kabına koyuyorum. Bu önlem, kaynar sütü koyupta kabı çatlatmamak adına olduğu belli.
Resimde çanağın çevresindeki beyazlıkları görüyorsunuz, işte bu yoğurt suyunun buharlaşmasıyle ilgili bir şahit görüntü. Yani, toprak yoğurt kabı işini hakkıyle yapıyor. Kabın içindeki yoğurt tükendiğinde, kabı normal bulaşık yıkadığım gibi, ılık deterjanlı su ile yıkıyor ve güzelce kuruluyorum. Ardından toprak yoğurt kabını, yoğurt mayalamak için tekrar kullanıyorum. Toprak yoğurt kabıyla yoğurt mayalamak için, özel bir yöntem yok. Normal olarak sütü nasıl mayalıyorsanız, aynı işlemi bu kap içinde tekrar ediyorsunuz. Yoğurdunuzu bu kap içerisinde kapağı kapalı olarak, buzdolabında saklıyorsunuz.
Buraya kadar yazdıklarımın hepsi doğru şeyler idi. Ne var ki, yoğurt yapmaya bir süre ara vermek zorunda kaldığım için; yoğurt kabını yıkadım ve uygun bir yere koydum. Bir süre sonra yoğurt kabına baktığımda küflenmişti. Kendi kendime güzel yıkamamışım diye düşündüm, tekrar sıcak su ve deterjanla yıkadım. Yine küflendi. Elbette küflenmesi gerekir, zaten toprak dokuları sünger gibi boşluklu. O boşluklarda her daim, yoğurt artıkları bulunuyor. Yoğurt yapmaya ara verildiğinde küflenmesi doğal. Toprak yoğurt kabımın sağlıksız olduğunu düşündüm ve attım çöpe, duyrulur.
Geçenlerde bir vesile ile (Nevşehir/Avanos) toprak yoğurt kabı üreticisi ve satıcısı ile görşme imkanı buldum. Konuyu kendisine anlattım, aldığım cevap şu oldu: Toprak kabı yıkayıp, üzerini kapalı bırakıp kuruttuysanız kesinlikle küf yapar. Veya, hazır satılan paket yoğurtla süt'ü mayaladıysanız küf yapar dedi. Bu anlatılanlarda toprak kabın üreticisi ve satıcısının sözleri, bu sözleride duymuş olun.
mutfakbilgileri©
